Η Αγία Ιωάννα των σφαγείων, του Μπέρτολτ Μπρεχτ

Η παράσταση που ανεβάζει αυτές τις μέρες στο θέατρο «Ακροπόλ» ο Νίκος Μαστοράκης απλά μας συγκλονίζει. Το έργο γράφτηκε το 1929, με αφορμή το αμερικανικό κραχ και την παγκόσμια οικονομική κρίση, αλλά η κραυγή του ενάντια στην εξαθλίωση που επιφέρει ο καπιταλισμός ακούγεται σήμερα πιο ανατριχιαστική από ποτέ.

Ο Αιμίλιος Χειλάκης, στο ρόλο του γλοιώδους μεγαλοϊδιοκτήτη εργοστασίου κρέατος, «σφαγιάζει» στο όνομα του κέρδους χιλιάδες ανθρώπινες ζωές, δημιουργώντας ελεείνες και τρισάθλιες, όπως ο ίδιος αποκαλεί, στρατιές ανέργων και πεινασμένων στους δρόμους της παγωμένης Νέας Υόρκης. Η Βίκυ Βολιώτη, στο ρόλο μιας σύγχρονης Ζαν ντ’ Αρκ, εγκαταλείπει τα χριστιανικά τάγματα αγάπης που δεν διστάζουν να «ποντάρουν» στη δυστυχία των καταπιεσμένων επαγγελλόμενα τη σωτηρία τους σε μια άλλη ζωή, και στο τέλος ουρλιάζει στα αυτιά όλων αυτών που την ακούνε ταραγμένοι:

“Και αν σας πει κάποιος ότι μπορείτε να ανυψωθείτε πνευματικά

μένοντας κολλημένοι στο βούρκο,

πιάστε τον και σπάστε του το κεφάλι στο λιθόστρωτο.

Μόνο η βία ωφελεί, όπου εξουσιάζει η βία,

μόνο οι άνθρωποι ωφελούν, όπου υπάρχουν άνθρωποι”.

Ο αντιεξουσιαστικός λόγος του ιδιοφυούς ποιητή Μπρεχτ ξεσηκώνει και εξηγεί με τον πλέον απροκάλυπτο τρόπο στο θεατή τον βάρβαρο μηχανισμό του καπιταλιστικού οικοδομήματος, ο οποίος μόνο με επανάσταση μπορεί να ανατραπεί.

Φεύγοντας από την παράσταση, μένει στο μυαλό ο συμβολισμός με την τραμπάλα, όπου «για να κρατηθούν στην κορυφή οι λίγοι, πρέπει από κάτω να βαστάνε γερά οι πολλοί».

Μένει στην καρδιά η προσταγή:

«Τίποτα δεν μετρά κι ας μοιάζει καλό όπως πάντα,

παρά εκείνο που πραγματικά βοηθά.

Και τίποτα δεν αξίζει για τίμιο,

παρά εκείνο, που τελεσίδικα τον κόσμο αλλάζει.

…Γνοιαστείτε, αφήνοντας τον κόσμο,

όχι μόνο να έχετε υπάρξει καλοί, αλλά ν’ αφήσετε έναν κόσμο καλύτερο!»

Τα υπόλοιπα, αξίζει να πάτε και να τα ακούσετε οι ίδιοι. Απλά, να μην τρομάξετε! Αυτά είναι που ζούμε, αλλά και αυτά είναι που μπορούμε να αλλάξουμε!

Καλή παράσταση!

Read more: http://www.neolaia.gr/2012/12/28/theatro-agia-iwanna-sfageiwn/#ixzz2GYuvkn7v

Πόσο δύσκολο είναι τελικά να είμαστε "άνθρωποι";

Παρασκευή πρωί, πηγαίνοντας με το αυτοκίνητο τελευταία φορά για το 2012 στο σχολείο. Είναι γύρω στις 8.00, σε φανάρι της Πειραιώς. Η ίδια ώρα, στο ίδιο φανάρι, εδώ και τέσσερις μήνες… Ένας αλλοδαπός από το Πακιστάν, καθαρίζει τα τζάμια των αυτοκινήτων.

Παρά το «μελαμψό» του χρώμα και τα «φθαρμένα» του ρούχα (…), όπως στερεοτυπικά θα βιάζονταν να «σταμπάρουν» μερικοί (!), το πρόσωπό του έχει ευγένεια και καλοσύνη. Δεν είναι φορτικός, αλλά αξιοπρεπής μέσα στη δυστυχία του. Το αισιόδοξο και ζεστό βλέμμα του καταφέρνει να «σπάσει» τους αυτόματους μηχανισμούς «άμυνας» που θα με έκαναν να τον διώξω κουνώντας αρνητικά το χέρι μου. Κάθε μέρα του δίνω όσα λίγα ψιλά μου περισσεύουν. Μερικές φορές και κανένα φαγητό που έχει μείνει σπίτι μου από την προηγούμενη μέρα. Όταν δεν έχω, απλώς χαμογελώ και του λέω μια καλημέρα. Αυτός πάντα χαιρετά με χαρά, εύχεται καλό δρόμο και μου λέει ένα ευχαριστώ που το νιώθει. Δεν λύνω κανένα πρόβλημα, το ξέρω.

Μπορεί και να συντηρώ άθελά μου και τη μεγάλη «πληγή» του μεταναστευτικού στην Ελλάδα (…), όπως θα έσπευδαν να επιχειρηματολογήσουν με βαθιές αγορεύσεις κάποιοι (!). Όμως, για ένα λεπτό κάθε μέρα, τόσο, όσο κρατάει το φανάρι, νιώθω λίγο άνθρωπος. Παίρνω κουράγιο από τη λίγη αυτή ανθρωπιά μου και συνεχίζω τη μέρα μου…

Την Παρασκευή, λοιπόν, την τελευταία μέρα του ’12, ο άνθρωπος του φαναριού, μου χτύπησε να ανοίξω το τζάμι. Δεν ήθελε να το καθαρίσει αυτή τη φορά. Ήθελε να μου προσφέρει μια κάρτα με μια φωτογραφία από τη χώρα του, που πάνω της είχε γράψει, όπως όπως στα ελληνικά, «Καλά Χριστούγεννα». «Αυτό για σένα», λέει, «εγώ, πατρίδα, δεν έχω αδερφή, εσύ, εμένα, αδερφή, εσύ, καλός άνθρωπος…».

Ένα μικρό, στιγμιαίο ρεύμα συγκίνησης με διαπέρασε. Αυτό μόνο.

Τα συμπεράσματα περί του πόσο δύσκολο είναι τελικά να είμαστε «άνθρωποι», δικά σας…

Καλές γιορτές!

Read more: http://www.neolaia.gr/2012/12/23/poso-dyskolo-telika-na-eimaste-anthrwpoi/#ixzz2FyYgHIxa

Όταν η ευτυχία μοιάζει πολύπλοκη...

Είμαι η ευτυχία που δεν πρόφτασα να διαχειριστώ,
οι συγκινήσεις που άφησα να αλληλοσπαράσσονται μεταξύ τους,
τα συναισθήματα που αντιμετώπισα αμήχανα
και η χαρά που δεν κράτησα ποτέ για δική μου.
Είμαι το μέλλον που φοβήθηκα να ολοκληρωθεί
και η επιλογή που δεν κατάφερα για πολύ να στηρίξω.
Είμαι οι άλλοι που εισέβαλαν αιφνιδιαστικά στη ζωή μου
και εκείνοι, που λιποτάκτησαν στην πιο κρίσιμη μάχη…

Όκτω στίχοι, ένας απολογισμός…

Για όσους, οι αποφάσεις δεν είναι τόσο εύκολη υπόθεση…
Για όσους, τα πράγματα δεν κυλάνε πάντα σε ευθεία γραμμή…
Για όσους, δυστυχώς ή ευτυχώς, δεν θα υπάρξουν ποτέ ήσυχοι..

Εικόνες Πόλεων #4 | Λισαβόνα

Πριν λίγα χρόνια είχε πέσει στα χέρια μου «Το βιβλίο της ανησυχίας» του Φερνάντο Πεσσόα, ημερολόγιο με πρωταγωνιστή τον ίδιο ακαταπόνητο διανοητή της Λισαβόνας. Παρ’ όλο δίτομο, θυμάμαι ότι το είχα διαβάσει σε δυο μέρες. Από τις τόσες σελίδες του απολογισμού της καθημερινότητάς του, έβγαινε η αίσθηση της ματαιότητας των απολαύσεων, της επιλογής της αδράνειας ως της μόνης παρηγοριάς, της άρνησης των ίδιων των εμπειριών, του βάρους της μονοτονίας των πάντων. Μου είχε φανεί υπερβολικά απαισιόδοξο, αλλά, για έναν ανεξήγητο λόγο με είχε αγγίξει βαθιά. Υπογράφοντας το βιβλίο ως Μπερνάντο Σοάρες, όνομα του λογοτεχνικού alter ego του, ο συγγραφέας δήλωνε από την αρχή: «Γράφω, λυπημένος, στο ήσυχο δωματιό μου, μόνος όπως υπήρξα πάντα… Κι αναρωτιέμαι αν η φωνή μου, φαινομενικά τόσο ασήμαντη, δεν ενσαρκώνει τη δίψα χιλιάδων ζωών να μιλήσουν, την υπομονή εκατομμυρίων ψυχών υποταγμένων, σαν τη δική μου, στο καθημερινό πεπρωμένο, στο ανώφελο όνειρο, στην ελπίδα που δεν αφήνει ίχνη.»

Τον επόμενο χρόνο, έτυχε να επισκεφτώ την γενέτειρα του Πεσσόα, την Λισαβόνα, μια πόλη που έσφυζε από ζωή και χαμόγελα στα πρόσωπα των κατοίκων της. Ήλιος και θάλασσα, γραφικά σοκάκια και πολύχρωμες γειτονιές με παρέσυραν σε ατέλειωτες βόλτες… Και μέσα στη διάθεση μιας χαρούμενης ανεμελιάς, θυμήθηκα στοχασμούς του Πεσσόα, που τελικά, όταν τους δούλεψα καλά στο μυαλό μου, δεν τους βρήκα και τόσο ασύμβατους με την ευχαρίστηση που ένιωθα εκείνη τη στιγμή… Μήπως η αίσθηση μπερδεύεται με την ψευδαίσθηση, η φαινομενική απόκτηση της ευτυχίας υποκαθιστά την πραγματική απώλειά της.. Μήπως η μελαγχολία είναι η άλλη όψη της χαράς..

«Διήρκεσα ώρες αγνοούμενες, διαδοχικές στιγμές χωρίς σχέση μεταξύ τους, στον περίπατο που έκανα, νύχτα στην έρημη ακρογιαλιά. Όλες οι σκέψεις που έχουν κάνει ανθρώπους να ζουν, όλες οι συγκινήσεις που οι άνθρωποι έχουν πάψει να ζουν, πέρασαν από το μυαλό μου, σαν σκοτεινή περίληψη της ιστορίας. Υπέφερα μέσα μου τις προσδοκίες όλων των εποχών.. Ό,τι οι άνθρωποι αγάπησαν και δεν το έκαναν, ό,τι δολοφόνησαν κάνοντάς το… Είμαστε αυτό που χάθηκε, αυτό που θα έπρεπε να είχαμε αγαπήσει, αυτό που αποκτήσαμε και κερδίσαμε κατά λάθος, αυτό που αγαπήσαμε και χάσαμε, και αφού το χάσαμε, είδαμε ότι το αγαπήσαμε γιατί το χάσαμε, και ότι δεν το είχαμε αγαπήσει. Αυτό που ήταν μνήμη, ενώ νομίζαμε πως ήταν συγκίνηση… Όλα αυτά στον περίπατό μου, ήρθαν μαζί μου και γύρισαν μαζί μου, και τα κύματα διαστρέβλωναν μεγαλόπρεπα τη μουσική υπόκρουση που μ’ έκανε να τα ντύνω.»

Αν...

Κυριακή μεσημέρι στη λεωφόρο Συγγρού… Οδηγώντας προς την παραλιακή… Ύστερα από τη χθεσινή ταινία, ένα σωρό «Αν…» παίζουν παιχνίδια με το μυαλό μου. Σε ποιο σενάριο βρίσκεται τώρα η ζωή μου; Στο βασικό ή σ’ αυτό της μετάβασης; Κάθε στιγμή και μια επιλογή. Ο δρόμος ο δοκιμασμένος, ο προβλέψιμος, και στη γωνία, το μονοπάτι το απρόσμενο. Μια συγκυρία που μπορεί να αλλάξει τα πάντα. Ή μήπως αυτό που είναι στο πεπρωμένο να μας καθορίσει, θα περιμένει όσο χρειάζεται;

Μια σειρά από τυχαία γεγονότα η ζωή μας… Το μόνο που βρίσκεται στο χέρι μας είναι σε ποια από αυτά θα δώσουμε διάρκεια… Ποια πρόσωπα θα κρατήσουμε ως τους βασικούς πρωταγωνιστές. Οι ανατροπές βέβαια, πάντα μες στο παιχνίδι. Άλλοι τις επιτρέπουν πιο άνετα να συμβούν, άλλοι παλεύουν να τις εμποδίσουν.

Πού πάω τώρα; Πάντα υπάρχει ένα προαίσθημα. Ξέρω πολύ καλά που πάω. Αλλά παριστάνω ότι θα βρεθώ εκεί, χωρίς να το έχω προσχεδιάσει. Πάντα υπάρχει το ένστικτο. Ακόμα κι αν το μονοπάτι είναι περίπλοκο, πολλές φορές του δίνω το προβάδισμα.

Ανοίγω το ραδιόφωνο του αυτοκινήτου. Η φωνή της Χαρούλας μπερδεύεται στις σκέψεις μου: «Όλες του κόσμου οι Κυριακές, λάμπουν στο πρόσωπό σου… Τι χρώματα, τι μουσικές μες στο χαμογελό σου!» Θα μ’ αφήσει αυτό το χαμόγελο να προχωρήσω; Οι από πίσω μου κορνάρουν… Ξεκινάω, αλλά το αυτί μου κολλημένο στο τραγούδι.

Η ευτυχία συμπυκνωμένη σ’ ένα χαμόγελο. Αφού αρκεί, γιατί πάντα κάπου στα μισά του δρόμου να κάνω πίσω; Πρέπει οπωσδήποτε κανείς να ζήσει και το δεύτερο «Αν…»; Οι περισσότεροι μένουν στο πρώτο… Αν όμως το επόμενο είναι και το μοιραίο;

Προχωράω… Μήπως αυτό το χαμόγελο έχει φθαρεί τελικά με τον χρόνο; Πότε θα πάψει να στριμώχνεται μπροστά από την κάθε μου κίνηση; Να στοιχειώνει την κάθε μου μέρα; Μήπως, αν τολμήσω να δώσω χώρο σ’ ένα καινούργιο; Κι αν το παλιό αρνείται, με πείσμα, να γίνει θύμηση; Κι αν επιμένει, δίχως οίκτο, να με ορίζει;

Κι αν, από την άλλη, όλα αυτά είναι απλώς φόβος; Κι αν όλα αυτά, δεν είναι παρά η αναβολή ενός αναπόφευκτου, η παράκαμψη ενός γραμμένου;

Κάποτε, θυμάμαι, με είχαν ρωτήσει: 

"Τι θα έκανες, αν ερχόταν η τελευταία ημέρα της ζωής σου..." 

Κι είχα απαντήσει: 

" Θα πήγαινα για μια τελευταία φορά στην άκρη της θάλασσας που έχω περπατήσει άπειρες φορές μαζί με τον άνθρωπο που αγαπώ. Θα φώναζα για ακόμη μία φορά πόσο ερωτευμένη νιώθω. Με τον ίδιο, με τον ήλιο, με το νερό, με την άμμο...Κι ας μετράμε πλέον τόσα χρόνια, ξεχασμένοι δίπλα σ’ αυτήν την παραλία... Τώρα, στις τελευταίες μας στιγμές, θα του ψιθύριζα ότι δεν έχω καμιά επιθυμία που δεν πρόφτασα να εκπληρώσω. Γι’ αυτό είμαι και πάλι εδώ, την ύστατη ευκαιρία, στα ίδια μέρη, με τα ίδια πρόσωπα.. Νιώθοντας απλά τυχερή, που με το γέλιο μας, γυρίσαμε όλον το κόσμο, που με το πείσμα μας, σκαρφαλώσαμε στα πιο δύσκολα βράχια, που με την δίψα μας για ζωή, αγκαλιάσαμε όλους αυτούς που βρέθηκαν γύρω μας.. Μετά, θα βουτούσαμε στη θάλασσα, εγώ λίγο πιο διστακτική, όπως πάντα, εκείνος πιο σίγουρος, θα με έπειθε με το βλέμμα του, για μια τελευταία φορά, να μη φοβάμαι το κρύο, να μη φυλάγομαι από το κύμα, γιατί αυτά δίνουν την ορμή στη ζωή. Και τέλος, θα κολυμπούσαμε βαθιά, κουβεντιάζοντας, ως συνήθως, με πάθος και ενθουσιασμό, για τις μικρές χαρές και τις μεγάλες λύπες αυτού του κόσμου... σαν να μην είχαν ποτέ τελειώμο..¨"

Έφτασα τώρα στη θάλασσα. Από αύριο, λένε, θα χειμωνιάσει… Ο αέρας είναι δυνατός. Κάπου αλλού, έχει ήδη αρχίσει να σαρώνει τα πάντα. Για λίγες μέρες μόνο, είπαν. Μετά όλα θα ξαναπάρουν τη θέση τους. Την ίδια ή μία διαφορετική…

Εικόνες Πόλεων #3 | Σμύρνη

Ένας Αύγουστος, χρόνια αρκετά μετά απ’ αυτόν του διωγμού… Κάνοντας βόλτα στην προκυμαία της Σμύρνης… Μια πόλη σύγχρονη, με πολλές όμως εικόνες να θυμίζουν τη ραστώνη της Ανατολής, την εσωστρέφεια του μουσουλμανικού κόσμου. Ρυθμοί αργοί, νωχελικοί, που δεν έφεραν τίποτα ούτε από την κοσμοπολίτικη βουή, αλλά ούτε και από τον χαλασμό εκείνων των καιρών.

Περπατώντας πλάι στη θάλασσα, οι συνειρμοί αναπόφευκτοι. Και οι στίχοι του Γ. Σεφέρη, του ανθρώπου που έζησε ξενιτεμένος σε όλη του τη ζωή, να συνοδεύουν τα βήματά μου: «Τα σπίτια που είχα μου τα πήραν. Έτυχε να είναι τα χρόνια δίσεχτα, πόλεμοι, χαλασμοί, ξενιτεμοί. Κάποτε ο κυνηγός βρίσκει τα διαβατάρικα πουλιά, κάποτε δεν τα βρίσκει. Το κυνήγι ήταν καλό στα χρόνια μου, πήραν πολλούς τα σκάγια. Οι άλλοι γυρίζουν ή τρελαίνουνται στα καταφύγια. Μη μου μιλάς για τ᾿ αηδόνι, μήτε για τον κορυδαλλό, μήτε για τη μικρούλα σουσουράδα που γράφει νούμερα στο φως με την ουρά της. Δεν ξέρω πολλά πράγματα από σπίτια, ξέρω πως έχουν τη φυλή τους, τίποτε άλλο.»

Προσπαθώ να νιώσω πως να είναι άραγε «αν τύχει/ και μπεις μια νύχτα/ στην πολιτεία που σ’ ανάθρεψε/ κι έπειτα συθέμελη τη χάλασαν και την ξαναχτίσαν/ και παλεύεις να μετακινήσεις άλλους καιρούς/ για να ξαναβρεθείς…»

Ο περίπατος τελειώνει. Καλά είπε ο ποιητής: «Η Σμύρνη έχει χάσει τον ίσκιο της, όπως τα φαντάσματα.»

Read more: http://www.neolaia.gr/2012/11/29/eikones-polewn-smyrni/#ixzz2DhqdX3gs

Φύλα και ταυτότητες

Στο μάθημα της Ν. Ε. Λογοτεχνίας της Α΄ Λυκείου, έχει οριστεί από πέρυσι να διδάσκονται ποιήματα και πεζά ενταγμένα μέσα στη θεματική ενότητα: «Φύλα και ταυτότητες». Διαβάζουμε, λοιπόν, λογοτεχνικά κείμενα για να μελετήσουμε την εξέλιξη, μέσα στον χρόνο, των σχέσεων μεταξύ άντρα και γυναίκας, πατέρα και κόρης, αδελφού και αδελφής…Το θέμα του γάμου, του προξενιού, της προίκας και των «παλαιών γυναικείων αρετών» μπαίνει για τα καλά στην κουβέντα με τους μαθητές.

Φαντάζομαι ότι για κάθε σχολική τάξη, το οικονομικό-κοινωνικό υπόβαθρο των μαθητών αναπόφευκτα διαμορφώνει και τον δικό του, ξεχωριστό προσανατολισμό στον διάλογο.

Στη δική μου τάξη, έχοντας παιδιά από ανθρώπους που έγιναν γονείς στα 18 τους χρόνια, που δεν κατάφεραν να σπουδάσουν και που σήμερα είναι άνεργοι ή δουλεύουν για ένα μεροκάματο, τα πρότυπα για τον ρόλο της γυναίκας είναι αποκαλυπτικά…

Ο γάμος, για τα κορίτσια, εξακολουθεί να είναι αυτοσκοπός και η θέση της γυναίκας στο σπίτι, ή έστω σε παραδοσιακά «θηλυκά» επαγγέλματα, για τα αγόρια, παραμένει αμετακίνητο στερεότυπο.

Ακούω μικροαστικά κατάλοιπα της δεκαετίας του ΄60 να ανακυκλώνονται στο νεανικό κοινό του 2012 και αναρωτιέμαι πόσο χειραφετημένη είναι άραγε η ελληνική κοινωνία σήμερα. Γιατί ακόμα και στις πιο «αναβαθμισμένες» τάξεις, δεν πιστεύω ότι εκλείπουν οι αντιλήψεις που θα οδηγήσουν αύριο σε οικογενειακές σχέσεις συμβατικές, μίζερες και επιφανειακές.

Εμμονές για «αποκατάσταση» μέσω του άλλου, λογικές «εξάρτησης» και γάμοι – οχήματα οικονομικής ανέλιξης και κοινωνικής επίδειξης δεν υπάρχουν τελικά μόνα στα σχολικά κείμενα της νεοελληνικής λογοτεχνίας των περασμένων αιώνων. Τέτοιες απόψεις επιβιώνουν και σήμερα, σε διάφορα περιβάλλοντα… Η διαπραγμάτευση των «φύλων και ταυτοτήτων» στην τάξη επικαιροποιείται με τον πιο άχαρο τρόπο, όταν βλέπεις την εικόνα της γυναίκας – αντικειμένου ομορφιάς και υποταγής – να αναπαράγεται από την ίδια την επιτηδευμένη στάση, την ομιλία και το ντύσιμο των σύγχρονων «χαριτωμένων» κοριτσιών που αναζητούν τον «καλό» γαμπρό.

Μια απελευθερωμένη συζήτηση για τα φύλα και τις ταυτότητες θα παραμείνει ζητούμενο, όσο δεν συνειδητοποιούμε, μεγάλοι και μικροί, ότι μόνο ισότιμες σχέσεις, χτισμένες στον αλληλοσεβασμό αλλά και στον αλληλοθαυμασμό μπορούν να ανατρέψουν τα αναχρονιστικά μοντέλα.

Και τέτοιες ανατροπές θα γίνουν μόνο από καλλιεργημένους ανθρώπους με προσωπικότητα, με δημιουργικότητα και όραμα που φεύγει από τα στενά όρια των τεσσάρων τοίχων της «οικογενειακής θαλπωρής» και ανοίγεται στο ευρύτερο κοινωνικό γίγνεσθαι, μοιράζεται πνευματικά ενδιαφέροντα και πραγματεύεται λεπτές ανησυχίες…

Read more: http://www.neolaia.gr/2012/11/27/fyla-kai-taytotites/#ixzz2DSOG7D7u

Ζώντας με προθεσμία...

Άλλοτε ξυπνούσα να πάω στη δουλειά και μέχρι να ετοιμαστώ, έβαζα να ακούσω στην τηλεόραση ενημερωτικές εκπομπές, έτσι, για πρωινή συντροφιά… Τελευταία, όσες φορές το κάνω, μελαγχολώ συνειδητοποιώντας το αδιέξοδο αυτής της χώρας, το οποίο, υπό άλλες συνθήκες, αρνούμαι να το παραδεχτώ. Σαν το κακό που θέλω να ξορκίσω… Σήμερα, δεν ξέρω γιατί, δάκρυσα όμως… Ένας πικρός κόμπος πιάστηκε στον λαιμό μου… Δεν είδα κάτι το ασυνήθιστο. Τα γνωστά. Απλά, εργαζόμενους ενός μεγάλου εργοστασίου, που με τις μειώσεις των μισθών τους, δεν τα βγάζουν πλέον πέρα.. Ε, και;

Είναι, όμως, ωμή η αλήθεια όταν την κοιτάζεις κατάματα. Το χάσμα στην κοινωνία έχει βαθύνει σε τραγικό βαθμό. Η αίσθηση της αδικίας έχει γίνει πνιγηρή. Οι άνεργοι και οι υποαμειβόμενοι υποφέρουν. Και δεν αποτελεί αυτό σχήμα λόγου… Το ακούμε;;; Ως ποιο βαθμό, ως πότε επιτέλους; Το παιχνίδι «με τα τελευταία μέτρα» το σιχαθήκαμε.

Σκέφτηκα μετά πώς και εμείς οι υπόλοιποι ζούμε με προθεσμία. Ζώντας και ψευτοζώντας… ΄Ωσπου να τελειώσουν οι χορηγίες των γονιών μας, ώσπου να μην έχουμε πια να «φάμε από τα έτοιμα»… Είναι ελπιδοφόρα πορεία ζωής αυτή ή απαίσια κατάντια; Είναι άραγε τύχη να ζούμε σαν τους θανατοποινίτες;

Μαύρες, όντως, οι σκέψεις για σήμερα… Δεν μου ταιριάζουν… Αλλά είναι κάποιες στιγμές που δεν γίνεται να κρύβεσαι πίσω από τα αισιόδοξα χαμόγελα και τις εμψυχωτικές νουθεσίες. Κάποιες στιγμές που λυγίζεις και νιώθεις ανυπεράσπιστος. Όπως σήμερα το πρωί, όταν άκουσα στην τηλεόραση την εργαζόμενη μάνα που παίρνει 450 ευρώ μισθό, να βγάζει κραυγή απόγνωσης.

Και εγώ, έπρεπε ύστερα να πάω στην τάξη, να κάνω κηρύγματα στο παιδί της για αξιοπρέπεια, σεβασμό του πολίτη, αλληλεγγύη και κοινωνική προστασία. Είχαμε μάθημα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, βλέπεις… Δεν είπα τίποτα. Ντράπηκα…

Υ.Γ. Λυπάμαι για την αποψινή «μαυρίλα». Μέχρι τώρα, απέφευγα τους συναισθηματισμούς και έψαχνα τις αιτίες… Προσδοκώ σε καλύτερη διάθεση..

Read more: http://www.neolaia.gr/2012/11/22/zwntas-me-prothesmia/#ixzz2D3IJ86RM

Εικόνες Πόλεων #2 | Ελσίνκι-Ταλλίν

Φωτογραφίες από τον μακρινό Βορρά, όπου επισκέφτηκα φίλους, «όψιμους Έλληνες μετανάστες»… Φινλανδία, Βαλτική Θάλασσα και απέναντι, δυο ώρες ταξίδι μόνο, η Εσθονία. Η ζωή, ξαφνικά, εκεί κυλάει σε άλλους ρυθμούς… Περίεργη η προσαρμογή… Όλα γύρω σου «κουρδισμένα» σε τάξη, αρμονία, ηρεμία… Εικόνες ανοίκειες για μάτι συνηθισμένο στην χαοτική, αλλά, συνάμα, δημιουργική αναρχία της Αθήνας… Πώς είναι άραγε να περπατάς στο τσουχτερό κρύο, μακριά απ’ την χώρα σου, με έναν βαρύ και σκοτεινό ουρανό να σε σκεπάζει; Δεν ξέρω, δεν πρόλαβα να τα ζυγιάσω αυτά στο μυαλό μου…
Το μόνο που μου έμεινε είναι τα πολύχρωμα, κουκλίστικα σπιτάκια, με τα πελώρια, χωρίς κουρτίνες, τζάμια. Μέσα από αυτά, ρίχνοντας μια κλεφτή ματιά, μπορούσες να πειστείς ότι οι κάτοικοί τους ζούσαν σίγουρα σε μια δική τους θαλπωρή… Σαν παραμύθι…

Ελσίνκι – Tαλλίν

Στο νου, στίχοι αφιερωμένοι

στους φίλους, που αναγκάστηκαν να μας αφήσουν,

και σε εμάς, που μείναμε εδώ να περιμένουμε την επιστροφή τους…

Θα μείνω πάντα ιδανικός κι ανάξιος εραστής

των μακρυσμένων ταξιδιών και των γαλάζιων πόντων,

και θα πεθάνω μια βραδιά, σαν όλες τις βραδιές,

χωρίς να σχίσω τη θολή γραμμή των οριζόντων.

«κι αν λείψεις χίλια χρόνια θα σε περιμένω»

ωστόσο οι κάβοι σου σκληρύναν την παλάμη.

τα μάτια σου τα κυβερνούσε σοροκάδα

κι όλο μουρμούριζες βραχνά: «Φάλτσο η πορεία…»

κι ο λόγος της μες στο μυαλό σου να σφυρίζει,

«ο μπούσουλας είναι που στρέφει ή το καράβι;”

Νωρίς μπατάρισε ο καιρός κ’ έχει χαλάσει.

Σκατζάρισες, μα σε κρατά λύπη μεγάλη.

Ξεχασμένο τ’ άστρο του Βορρά, οι άγκυρες στο πέλαγο χαμένες.

Πάνω στις σκαλιέρες σε σειρά δώδεκα σειρήνες κρεμασμένες.

Η πλωριά Γοργόνα μια βραδιά πήδησε στον πόντο μεθυσμένη,

δίπλα της γλιστρούσαν συνοδιά του Κολόμβου οι πέντε κολασμένοι.

Ν. Καββαδίας

Read more: http://www.neolaia.gr/2012/11/20/eikones-polewn-2-elsinki-tallin/#ixzz2CpkpyL4v

Εξηγώντας στους νέους τι σημαίνει δικτατορία...

Εντάξει, το πολιτικό σύστημα της Ελλάδας βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο της φθοράς και της διάλυσης. Οι δημοκρατικοί θεσμοί έχουν εισχωρήσει σε φάση φαυλότητας και οι «φρουροί» του δημοσίου συμφέροντος έχουν απωλέσει οριστικά το κύρος και την αξιοπιστία τους. Ναι, τέτοια ήταν και τα φαινόμενα που προσδιόριζαν την εικόνα της χώρας μας και κατά τη δεκαετία του ’60. Και το 1967, η τριανδρία της Χούντας, με προεξάρχοντα τον Γ. Παπαδόπουλο, ήρθε να βάλει την Ελλάδα στον γύψο… Για επτά χρόνια…

Αυτά τα επτά χρόνια, η γενιά του ’70 δεν τα έζησε. Γι’ αυτά τα επτά χρόνια, οι επόμενες γενιές άκουσαν κάτι, ενώ οι τελευταίες απλά δεν κατάλαβαν τι αυτά σήμαιναν.

Και έρχονται σήμερα οι θιασώτες του φασισμού να πείσουν ξανά τους νέους ότι… «μια χούντα χρειάζεται, να βάλει τα πράγματα στην τάξη». Όμως, χωρίς ανθρωπιστική παιδεία και πνευματική καλλιέργεια και μόνον γνώμονα την ανιστόρητη οργή και την τυφλή αγανάκτηση απέναντι στην αδικία της κοινωνίας, δύσκολα αντιλαμβάνεται κανείς τι πάει να πει «τάξη». Μια ιδέα μπορεί να σχηματίσει ο καθένας, παρατηρώντας τις πρακτικές της Χρυσής Αυγής, τις οποίες αναμφισβήτητα μεγάλο μέρος του πληθυσμού δεν κρύβει βέβαια ότι τις ασπάζεται. Όταν όμως αυτές οι πρακτικές, με τη μορφή του «τιμωρητικού» παρεμβατισμού στη «σήψη» της πολιτείας, παγιωθούν σε επίσημο καθεστώς, τότε ο ολοκληρωτισμός θα καθηλώσει τη ζωή όλων μας.

Εξηγώ στους μαθητές τι σημαίνει στέρηση της ελευθερίας, απαγόρευση της σκέψης, περιορισμός της βούλησης… Προσπαθώ να τους πείσω ότι είναι κάτι πολύ χειρότερο από αυτό που βιώνουμε σήμερα, σ’ ένα όντως αποδυναμωμένο και απαξιωμένο δημοκρατικό καθεστώς, το οποίο όμως δεν παύει να έχει τις δικές του διεξόδους, τις δικές του λύσεις. Η βία, το μίσος και η αποκτήνωση απέναντι σε αυτό που οι δικτατορίες, με τα δικά τους μέτρα και νόμους, ορίζουν κάθε φορά διαφορετικό, παράνομο και εχθρικό, βάζουν τα κράτη όντως σε γύψο… Όχι όμως για να θεραπεύουν τα ραγίσματα της δημοκρατίας, αλλά για μην αφήνουν κανένα περιθώριο «κίνησης» έξω από τα επιβεβλημένα. Και όταν φτάσουν οι διαταγές να μην επιδέχονται αμφισβητήσεις, τότε το απόλυτο οδηγεί απευθείας στον γκρεμό.

Εξηγώ, λοιπόν, στα παιδιά, ότι μετά την πτώση, επιβάλλεται η αναγέννηση. Όχι ο θάνατος…

Read more: http://www.neolaia.gr/2012/11/17/exigodas-stoys-neoys-ti-simainei-diktatoria/#ixzz2CgiWptt9

Προτροπές από.. Ασκητική του Καζαντζάκη

Διαβάζοντας αποσπάσματα από την «Ασκητική» του Νίκου Καζαντζάκη, διαπιστώνω πώς, χρόνια μετά, οι προτροπές του μεγάλου διανοητή παραμένουν διαχρονικές αξίες ζωής… Και επειδή, όπως πολλοί κατά καιρούς έχουν επισημάνει, η κρίση που διανύουμε σήμερα δεν είναι κατά κύριο λόγο οικονομική, αλλά αξιακή, χρήσιμο είναι επιτέλους να υψωθούμε πάνω από τη νωθρότητα – πνευματική και ηθική- που αφήσαμε να μας κατακλύσει. Ορισμένοι, αρκετά εφησυχάσαμε, αρκετά νιώσαμε βολεμένοι, αρκετά χορτάσαμε ύλη… Και τώρα, εμάς, τους μερικούς, τους εξόριστους από τον παράδεισο της αφθονίας, τι μας απέμεινε παρά προτροπές να ξαναβρούμε το βήμα μας.

Τούτη είναι η εποχή μας. Καλή ή κακή, ωραία ή άσκημη, πλούσια ή φτωχή, δεν τη διαλέξαμε.

Δυο φωνές μέσα μου παλεύουν. O νους: Γιατί να χανόμαστε κυνηγώντας το αδύνατο; Μέσα στον ιερό περίβολο των πέντε αιστήσεων, χρέος μας ν΄ αναγνωρίσουμε τα σύνορα του ανθρώπου.

Μα μια άλλη μέσα μου φωνή, ας την πούμε έχτη δύναμη, ας την πούμε καρδιά, αντιστέκεται και φωνάζει: Όχι! Όχι! Ποτέ μην αναγνωρίσεις τα σύνορα του ανθρώπου! Να σπας τα σύνορα! Ν΄αρνιέσαι ό,τι θωρούν τα μάτια σου! Να πεθαίνεις και να λες: Θάνατος δεν υπάρχει! Θέλω να βρω μια δικαιολογία για να ζήσω και να βαστάξω το φοβερό καθημερινό θέαμα της αρρώστιας, της ασκήμιας, της αδικίας και του θανάτου. Και μάχουμαι πώς να γνέψω στους συντρόφους, να τους δώσω το χέρι μου, να προφτάσω να συλλαβίσω ένα σύνθημα, σα συνωμότης, να τους πω κατά που ψυχανεμίζουμαι πως πάμε. Και πως ανάγκη να ρυθμίσουμε όλοι μαζί το περπάτημα και την καρδιά μας.

Πολεμούμε γιατί έτσι μας αρέσει, τραγουδούμε κι ας μην υπάρχει αυτί να μας ακούσει. Δουλεύουμε, κι ας μην υπάρχει αφέντης, σα βραδιάσει, να μας πλερώσει το μεροκάματό μας. Εμείς είμαστε οι αφέντες. Το αμπέλι τούτο της Γης είναι δικό μας, σάρκα μας κι αίμα μας. Παλεύουμε μέσα στη δίψα και στο μόχτο μας, μεθυσμένοι από το μελλούμενο κρασί.

Ν΄ αγαπάς την ευθύνη. Να λες: Εγώ, μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Αν δε σωθεί, εγώ φταίω. Να ΄σαι ανήσυχος, αφχαρίστητος, απροσάρμοστος πάντα. Η μεγαλύτερη αμαρτία είναι η ευχαρίστηση. Όταν μια συνήθεια καταντήσει βολική, να τη συντρίβεις. Να ζητάς το αδύνατο, σαν τους ερωτεμένους. Να πολεμάς τους άπιστους. Άπιστοι είναι οι ευχαριστημένοι, οι χορτασμένοι, οι στείροι. Που πάμε; Θα νικήσουμε ποτέ; Προς τι όλη τούτη η μάχη; Σώπα! Οι πολεμιστές ποτέ δε ρωτούνε!

Κάθε σου πράξη αντιχτυπάει σε χιλιάδες μοίρες. Όπως περπατάς, ανοίγεις, δημιουργός, την κοίτη όπου θα μπει και θα οδέψει ο ποταμός των απόγονων. Όταν φοβάσαι, ο φόβος διακλαδώνεται σε αναρίθμητες γενεές και εξευτελίζεις αναρίθμητες ψυχές μπροστά και πίσω σου. Όταν υψώνεσαι σε μια γενναία πράξη, η ράτσα σου αλάκερη υψώνεται και αντρειεύει. Δεν είμαι ένας! Μονάχα εκείνος με τ’ όραμα τούτο λυτρώθηκε από την κόλαση του εγώ του… Είμαστε ένα γράμμα ταπεινό, μια συλλαβή, μια λέξη από τη γιγάντια Οδύσσεια.

Τι θα πει ευτυχία; Να ζεις όλες τις δυστυχίες. Τι θα πει φως; Να κοιτάς με αθόλωτο μάτι όλα τα σκοτάδια. Φωτιά! Να το μέγα χρέος μας σήμερα, μέσα σε τόσο ανήθικο κι ανέλπιδο χάος.

Μια κρίσιμη βίαιη στιγμή είναι η ιστορική εποχή μας ετούτη, ένας κόσμος γκρεμίζεται, ένας άλλος δεν έχει ακόμα γεννηθεί. Η εποχή μας δεν είναι στιγμή ισορρόπησης… Ζούμε τη φοβερή έφοδο, δρασκελίζουμε τους οχτρούς, κιντυνεύουμε μέσα στο χάος, πνιγόμαστε. Δε χωρούμε πια στις παλιές αρετές κι ελπίδες, στις παλιές θεωρίες και πράξες.

Καθένας, ανεβαίνοντας απάνω από τη δική του κεφαλή, ξεφεύγει από το μικρό, όλο απορίες μυαλό του.»

Read more: http://www.neolaia.gr/2012/11/14/protropes-kazantzaki/#ixzz2CE8wB3BB

Εικόνες Πόλεων #1 Κάϊρο - Αλεξάνδρεια

Ταξίδια σε πόλεις του κόσμου, ταξίδια σε στίχους των ποιητών… Ένας από τους αγαπημένους τρόπους … φυγής, όταν η καθημερινότητα τείνει να γίνει μονότονη. Αλλά, ως κατεξοχήν αισιόδοξα και επινοητικά πλάσματα, εμείς δεν της το επιτρέπουμε! Γι’ αυτό, ακόμα και σε εποχές που λιγοστεύουν οι ευκαιρίες απόδρασης, εμείς επιστρέφουμε σε εικόνες παλιές, που είχαμε την τύχη να αιχμαλωτίσουμε κάποτε στον φακό μιας μηχανής μας, κι ευτυχώς δεν θα σβήσουν ποτέ…

Ας αρχίσουμε λοιπόν, με άρωμα Ανατολής!

Μια άλλη Αίγυπτος…

Όταν οι πυραμίδες και οι Φαραώ εισχωρούν μέσα σε εικόνες μοναξιάς κι εγκατάλειψης…

Κάϊρο – Αλεξάνδρεια

Όλες οι μεγάλες πόλεις του κόσμου, ως προϊόντα του μύθου και της ιστορίας, είναι στενά δεμένες με εικόνες – σύμβολα που έχουν με τον καιρό παγιωθεί στη συνείδησή μας.

Όταν όμως επισκέπτεται κανείς αυτές τις πόλεις, τότε, οι αποστασιοποιημένες εικόνες γίνονται οικειοποιημένο παρόν, ζώσα πραγματικότητα, ιδία εμπειρία. Και πλέον, καθένας μας φτιάχνει τις δικές του εικόνες – σύμβολα, μεταπλάθει τα κοινά εμβλήματα σε προσωπικά βιώματα, δεμένα με χρώματα, ήχους, μυρωδιές μοναδικές… Το συλλογικό φαντασιακό των πόλεων εμπλουτίζεται με ατομικά, υπαρξιακά ερεθίσματα…

Είπες· «Θα πάγω σ’ άλλη γη, θα πάγω σ’ άλλη θάλασσα.
Μια πόλις άλλη θα βρεθεί καλλίτερη από αυτή.
Κάθε προσπάθεια μου μια καταδίκη είναι γραφτή·
κ’ είν’ η καρδιά μου — σαν νεκρός — θαμένη.
Ο νους μου ως πότε μες στον μαρασμόν αυτόν θα μένει.
Όπου το μάτι μου γυρίσω, όπου κι αν δω
ερείπια μαύρα της ζωής μου βλέπω εδώ,
που τόσα χρόνια πέρασα και ρήμαξα και χάλασα.»

Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θάβρεις άλλες θάλασσες.
Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς
τους ίδιους. Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάς·
και μες στα ίδια σπίτια αυτά θ’ ασπρίζεις.

Πάντα στην πόλι αυτή θα φθάνεις. Για τα αλλού — μη ελπίζεις—
δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό.
Έτσι που τη ζωή σου ρήμαξες εδώ
στην κώχη τούτη την μικρή,
σ’ όλην την γη την χάλασες.

Κ.Π. Καβάφης

Read more: http://www.neolaia.gr/2012/11/12/eikones-polewn-1-egyptos/#ixzz2C21T1gF7

Ενισχυτική διδασκαλία, ένα παράδειγμα αποδόμησης του κοινωνικού κράτους

Με αφορμή την ερώτηση: «Τι γίνεται με την ενισχυτική διδασκαλία», η οποία κατατέθηκε στη Βουλή και δημοσιεύτηκε χθες στο neolaia.gr, διαπιστώνει κανείς ότι η έννοια του «μετέχειν» σε μια ευνομούμενη και δημοκρατική πολιτεία χάνει πλέον το κυριολεκτικό νόημά της. Εν έτει 2012, η Ελλάδα, αφού έζησε τον δικό της μύθο (!), θα ζήσει τώρα και τον δικό της μεσαίωνα…

Το πρόγραμμα ενισχυτικής διδασκαλίας στην εκπαίδευση, που χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ και κοστολογείται με τον προϋπολογισμό των 188 εκατομμυρίων ευρώ, καταδεικνύει την πρόθεση των κυβερνώντων, εντός Ελλάδας και Ευρωπαϊκής Ένωσης, γύρω από το μοντέλο της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής διαχείρισης, το οποίο επιδιώκουν στο εξής να εφαρμόσουν.

Οι μεν εκπαιδευτικοί που θα απασχολούνται στο επιχειρησιακό πρόγραμμα της ενισχυτικής διδασκαλίας θα προσλαμβάνονται με 5μηνη σύμβαση και θα αμείβονται με 25 ευρώ ανά μέρα! Η σχέση εργασίας τους θα ορίζεται ως «προσφορά» του εργοδότη προς τον «ωφελούμενο» υπάλληλο, ο οποίος πρέπει να είναι και «ευγνώμων» που, ευκαιριακά έστω, «εργάζεται». Οι δε μαθητές θα δέχονται την ενισχυτική διδασκαλία υπό τη μορφή μιας ακαθορίστου διάρκειας και αξιοπιστίας «ελεημοσύνης», η οποία θα είναι αποκομμένη από τη φιλοσοφία του δημόσιου σχολείου.

Τέτοια θέματα δεν πρέπει πια να μας προκαλούν έκπληξη…

Ο δημόσιος χαρακτήρας των κοινωνικών παροχών στη χώρα μας καταλύεται πλέον με τρόπο απροκάλυπτο. Οι δομές του κοινωνικού κράτους, ύστερα από κοπιώδεις αγώνες για τη στερέωσή τους, γκρεμίζονται με ρυθμό ανοικτίρμονα. Στους τομείς της υγείας, της εργασίας και της παιδείας, τα δικαιώματα των πολιτών ισοπεδώνονται και το αίσθημα της ανασφάλειας και της προσωρινότητας εμφωλεύει παντού.

Στο όνομα των μνημονίων, τα δημόσια αγαθά μετατρέπονται σε προϊόντα διαπραγμάτευσης με την καλή πίστη που θα επιδείξουν Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, Φιλανθρωπικά Ιδρύματα και Χορηγοί. Εκεί που το θεσμικό κράτος απουσιάζει, το σύνολο του λαού «ευνοεί» η ιδιωτική πρωτοβουλία, όποτε και με όποιο συμφέρον θέλει αυτή να λειτουργήσει.

Εντός αυτής της λογικής, που μας γυρίζει πίσω σε χρόνια Κατοχής, Πολέμων και Εθνικής Καταστροφής, ο κάθε αδύναμος πολίτης καλείται απλά να σταθεί «τυχερός», εάν και εφόσον «ευαγείς φορείς» οργανώσουν συσσίτια, εμβολιασμούς και ενισχυτικές διδασκαλίες για τα παιδιά του…

Read more: http://www.neolaia.gr/2012/11/07/enisxytiki-didaskalia-apodomisi-koynwnikoy-kratoys/#ixzz2Bcsf3RbB

"Εμείς για αυτά τα λίγα και απλά πολεμάμε..."

Ξημέρωσε Τρίτη, 6 Νοέμβρη του 2012. 

Οι δρόμοι της Αθήνας,

έτοιμο σκηνικό για να διαδραματιστεί η εξέλιξη της 48ωρης Πανελλαδικής Απεργίας.

Το μέλλον της χώρας, για μία ακόμα φορά, μετέωρο…

Προχωρώ με αργό βήμα από το σπίτι μου, για να φτάσω στο Σύνταγμα. Πλάι στα ηχηρά συνθήματα για τον λαϊκό ξεσηκωμό, μία σιωπηλή υπαρξιακή αναζήτηση. Ανάμεσα στις πολύκροτες δηλώσεις εν όψει της ψήφισης του πολυνομοσχεδίου για το Μνημόνιο 3, ένας εσωτερικός μονόλογος , για τη μοίρα του ανθρώπου, που τελικά πρέπει ο ίδιος να τη διαλέγει… Και κάπου εκεί, σκόρπιοι στίχοι του Τάσου Λειβαδίτη να καταφτάνουν στη θύμηση και να μπλέκονται με το τώρα… Με συνειρμούς και διασυνδέσεις, μπαίνουν σε μια δική μου σειρά του μυαλού και γίνονται το προσωπικό μου μανιφέστο της μέρας..

«Βγήκα στην αγορά και δεν είχα τίποτα να πουλήσω, και πούλησα τις εξομολογήσεις μου στο έλεος των αυριανών ημερών.

Εκείνη τη νύχτα άδειασα τόσο, που όταν μου πέταξαν το μαχαίρι δε βρήκε που να καρφωθεί..

Να σε καρφώσουν στο σταυρό ή να σταυρωθείς σ’ αυτό το τίποτα που υπήρξες, είναι ο ίδιος δρόμος, έρημος κι ακατανόητος…»

Κι όμως, κάποια στιγμή, έρχεται ένα «βράδυ, όμοιο σχεδόν με τ’άλλα: η πλήξη, λιγοστό το φως, οι χαμένοι δρόμοι κι άξαφνα κάποιος σου λέει “είμαι φτωχός”, σαν να σου δίνει μια μεγάλη υπόσχεση..» και εσύ τότε, νιώθεις επιτέλους «σαν τον τρελό, που κλειδωμένος στο κελί του, ζωγράφισε στον τοίχο μια πόρτα κι έφυγε..»

Γιατί, δεν μπορεί, «κάπου αλλού παίζεται η ζωή μας,
θα ’ρθει μια μέρα που θα κλείσουμε ειρήνη με τ’ όνειρο..»
και θα καταλάβουμε την ευθύνη.

Αλλά, «το πρόβλημα, φίλοι μου, δεν είναι να σώσεις τον κόσμο,
αλλά να τον σώσεις την ερχόμενη Πέμπτη..»

«Κι όταν δεν πεθαίνει ο ένας για τον άλλο, είμαστε κιόλας νεκροί…
Κι όποιος γυρίζει σπίτι του, είναι νικημένος».

«Ναι, αγαπημένη μου, εμείς για αυτά τα λίγα και απλά πολεμάμε,
για να μπορούμε να έχουμε μια πόρτα, ένα άστρο, ένα σκαμνί,
ένα χαρούμενο δρόμο το πρωί,
ένα ήρεμο όνειρο το βράδυ.
Για να έχουμε έναν έρωτα που να μην μας τον λερώνουν
ένα τραγούδι που να μπορούμε να το τραγουδάμε..

Κι όταν πεθάνουμε, αγαπημένη μου, εμείς δεν θα πεθάνουμε. Αφού οι άνθρωποι θα κοιτάζουν το ίδιο αστέρι που κοιτάξαμε, αφού θα τραγουδάνε το ίδιο τραγούδι που αγαπήσαμε, αφού θ’ανασαίνουν έναν κόσμο, που εγώ κι εσύ ονειρευτήκαμε,

ε τότε, αγαπημένη, θα ‘μαστε πιο ζωντανοί από κάθε άλλη φορά!»

Read more: http://www.neolaia.gr/2012/11/06/emeis-gia-ayta-ta-liga-poy-apla-polemame/#ixzz2BTHHNJ4d

Μάθημα γλώσσας στην εποχή...της εικόνας

Μάθημα Νεοελληνικής Γλώσσας. Β΄ τάξη Επαγγελματικού Λυκείου. Μοιράζω στους μαθητές μου ένα άρθρο του ημερήσιου τύπου. Είναι απλό και αναφέρεται σε θέμα που αφορά τους ίδιους τους νέους. Το διαβάζω εγώ δυνατά στην τάξη για να δώσω όσο το δυνατό περισσότερη έμφαση στο νόημά του. Σταματάω σχεδόν σε κάθε παράγραφο για να εξηγήσω λέξεις και να αναδείξω τη συλλογιστική πορεία του συγγραφέα. Σχεδόν μασημένη τροφή, δηλαδή… Ύστερα, θέτω ερωτήσεις κατανόησης…

Πέρα από δυο-τρεις που με μεγάλη διστακτικότητα και έλλειψη σιγουριάς προσπαθούν να ψελλίσουν κάτι, οι υπόλοιποι αντιδρούν σαν να έχουν μόλις ακούσει…κινέζικα. Τους παραπέμπω ξανά στο απόσπασμα για να μεταφέρουν, έστω αυτούσια, τα λόγια του αρθρογράφου. Μάταιος κόπος.

Το μάτι τους διατρέχει το κείμενο, χωρίς να μπορεί να εστιάσει πουθενά. Είναι φανερό ότι η ματιά τους είναι εντελώς αγύμναστη. Έχει εθιστεί στην εικόνα του ηλεκτρονικού υπολογιστή, αδυνατώντας να επεξεργαστεί ένα έντυπο κείμενο. Βιάζεται και αγχώνεται. Αρνείται να αφιερώσει χρόνο σε μια προσεκτική, αργή ανάγνωση. Πολύ επίπονη και χρονοβόρα διαδικασία για ένα μάτι που αναγνωρίζει μόνο στιγμιαία ερεθίσματα, τα οποία προβάλλονται έτοιμα σε οθόνες και κατακλύζουν ακαριαία τις αισθήσεις.

Μαθητές, απορροφημένοι στη «μοναξιά» του προσωπικού τους i-pad, i-phone και mp3, έχοντας κάνει το χέρι τους εξάρτημα των πλήκτρων και το αυτί τους προέκταση των καλωδίων των ηλεκτρονικών συσκευών, απορρίπτουν κάθε άλλη μορφή επικοινωνίας. Ακόμα και την ώρα του διαλείμματος…

Αγνοούν τη δυναμική του ζωντανού διαλόγου, του ανοιχτού κοινωνικού προβληματισμού και της επωφελούς κριτικής σκέψης. Έχουν αντικαταστήσει την παθητική αποδοχή μηνυμάτων στη θέση του μαχητικού επιχειρήματος.

Η γλώσσα, έτσι, χάνει τη δύναμή της. Ο λόγος τους παύει να είναι δομημένος και η σκέψη τους καταλήγει να είναι φτωχή, απροετοίμαστη να καθορίσει ένα οποιοδήποτε κοινωνικό γίγνεσθαι και επιρρεπής να χειραγωγηθεί από οποιονδήποτε επιδέξιο σφετεριστή της…

Το μάθημα της γλώσσας έχει πέσει στο κενό της εικόνας.

Read more: http://www.neolaia.gr/2012/10/30/mathima-glwssas-stin-epoxi-tis-eikonas/#ixzz2AoBFjyGX

Ο εξαιρετικός κ. Λαζάρ … ανάμεσα στους τοίχους της ελληνικής πραγματικότητας

Μέρες τώρα σκεφτόμουν να γράψω δυο λόγια για το πόσο απαιτητικό είναι να διαχειρίζεται ένας εκπαιδευτικός ζητήματα ψυχολογίας μέσα ένα μαθητικό περιβάλλον.

Και αυτό γιατί, μπαίνοντας ακόμα και τώρα η ίδια στη σχολική τάξη, αισθάνομαι συχνά σαν κυματοθραύστης. Σαν τα ξεσπάσματα της συμπεριφοράς των μαθητών να ορμούν κατά πάνω μου, επιβάλλοντας μου να διατηρήσω στο ακέραιο μια ψυχραιμία δύσκολη για να τα αντιμετωπίσω.

Τέτοια θέματα προσπαθούσα να λύσω και πάντα μου έρχονταν στο νου σκηνές από τη γαλλική ταινία «Ανάμεσα στους τοίχους», που είχε συμβεί να δω στο σινεμά πριν πέντε χρόνια. Η υποβαθμισμένη συνοικία του Παρισιού με τους μετανάστες μαθητές να εκφράζουν ανυπακοή και επιθετικότητα απέναντι στους αμήχανους γάλλους καθηγητές τους μεταφερόταν αναπόφευκτα, στην ελληνική εκδοχή της, στο Επαγγελματικό Λύκειο της Αθήνας, όπου τυχαίνει να υπηρετώ.

Καθηγητές να εισπράττουν μέσα στην τάξη όλη την οργή και την αγανάκτηση παιδιών, τα οποία η σημερινή κοινωνία, όσο ποτέ άλλοτε πιο βίαια, έχει ήδη αποβάλει.

Μαθητές να βλέπουν στο πρόσωπο των δασκάλων τους κατάματα το «σύστημα» – γέννημα της σύγχρονης οικονομικής και ηθικής κρίσης και να το «φτύνουν».

Θέλει τεράστια ψυχική δύναμη να κατευνάσεις τον θυμό των παιδιών, να νιώσεις τα προσωπικά τους αδιέξοδα και να καταλάβεις τον πόνο που φέρουν από πληγές που έχουν ανοίξει διαλυμένες οικογενειακές σχέσεις, αρρώστιες, φτώχεια ή απλά, αισθήματα αποτυχίας και μειονεξίας από κάθε λογής παράγοντες.

Και όλα αυτά μέσα σε ένα 45λεπτο, με την παράδοση του μαθήματος να περιμένει και με εσένα να παλεύεις να μην παραιτηθείς από την προσπάθεια και πεις: «Δεν μπορώ άλλο!».

Χθες, μια νέα, γαλλική πάλι, ταινία βγήκε στους κινηματογράφους γυρισμένη και αυτή μέσα στην αίθουσα ενός δημοτικού σχολείου. Ο «εξαιρετικός κ. Λαζάρ», πολιτικός πρόσφυγας από την Αλγερία, κουβαλώντας την προσωπική του οικογενειακή τραγωδία, φτάνει στον Καναδά να «αναλάβει» για πρώτη φορά το ρόλο του δασκάλου. Εκεί, προσπαθεί, με όποιον τρόπο διαθέτει, να απαλύνει την ταραχή και τους εφιάλτες των μικρών μαθητών που είδαν την δασκάλα τους να αυτοκτονεί μέσα στον χώρο της τάξης.. Καχυποψία από τους γονείς των παιδιών, αμφισβήτηση από την διοίκηση του σχολείου, από τη μία, λατρεία στο πρόσωπό του από το γλυκό κοριτσάκι, από την άλλη, αφήνουν τον κ. Λαζάρ μετέωρο απέναντι στις περιστάσεις…

Η ταινία, βαθιά ανθρώπινη και συγκινητική, έγινε αφορμή να προσθέσει και αυτή ένα στίγμα προβληματισμού γύρω από την στήριξη και τον εφοδιασμό που χρειάζεται και ο ίδιος ο δάσκαλος στο έργο του να «διαπλάσσει» ανθρώπινες ψυχές…

Προσαρμόζοντας αυτούς τους προβληματισμούς στην τρέχουσα ελληνική πραγματικότητα, όπου όλα δείχνουν πλέον να κινούνται σε τεντωμένα σχοινιά, ας αναρωτηθούμε πώς τα καταφέρνουν εκεί, μέσα στις σχολικές τάξεις, και αυτοί οι κακόμοιροι δάσκαλοι των παιδιών μας, που μας μάθανε να τους αποκαλούμε «τεμπέληδες»…

Read more: http://www.neolaia.gr/2012/10/22/lazar-elliniki-pragmatikotita/#ixzz2A4EALddh